> >> Kampen Sigarenstad

kampen sigarenstad

  • Kampen heeft een inwonersaantal van rond de 50.000 inwoners en is gelegen aan de rivier de IJssel. Kampen is een klein pittoresk stadje met vele historische bezienswaardigheden zoals pakhuizen, de mooie voorgevels van de huizen, imposante kerken en oude schepen, die de mooie en glorierijke tijd van het Hanzeverbond laten herleven.

    Vanaf het jaar 1825 nam de toenmalige burgemeester Frans Lemker het initiatief om de infrastructuur in en rondom Kampen te verbeteren, wat resulteerde in nieuwe straten, wegen en kanalen waarna de stad goed bereikbaar was. In 1826 maakte

    Johann Lehmkuhl, een handelaar uit Bremen, dankbaar gebruik van deze gunstige omstandigheden en startte een tabaksfabriek – de eerste in Kampen. Hiermee legde de Duitse handelaar de bouwsteen voor de ontwikkeling, die in de 19de eeuw van Kampen een sigarenstad maakte. Meer dan 110 fabrieken ontstonden naar zijn voorbeeld. De Voorstraat in Kampen werd de wieg van vele bekende merken. Deze fabrieken zorgden ervoor dat honderden mensen binnen Kampen werkzaam waren in de tabaksindustrie. Vandaag de dag is er nog maar één producerende tabaksfabriek, De Olifant.

Geschiedenis van de Kamper Sigarenindustrie 
  • 1826      Johan Lehmkuhl komt vanwege de gespannen  arbeidsmarkt in Bremen naar de Hanzestad Kampen om hier een sigarenfabriek te beginnen. In Kampen was een hoge
                   werkeloosheid en zodoende lage loonkosten. Goed voorbeeld deed goed volgen.

  • 1832      Weduwe H. Meulenkamp start een fabriek aan de Oudestraat.

  • 1844      De heer Goosen begint met Tabaksfabriek  De Olifant te Harderwijk.

  • 1891      De heer W. Fransen start een  fabriek aan de Koornmarkt.

  • 1892      Er waren nu 35 fabrieken in Kampen waaronder 4 grote met meer dan 1000 werknemers.  Een derde van de werkende klasse was werkzaam in deze industrie. De lonen die
                   werden betaald liepen op tot HFL. 22,- per week.

  • 1910      Kampen telde ± 114 fabrieken en fabriekjes waarvan het overgrote deel bestond uit thuiswerkers.

  • 1920       Vanwege de hoge concurrentie en aanzienlijke kostenverhogingen daalden de lonen tot  HFL. 10,- per week ofwel HFL. 4,50 per 1000 sigaren.

  • 1920       Eindhoven was de ‘Lichtstad, en Kampen de ‘Sigarenstad’ van Nederland.

De V.O.C. en De Olifant
De V.O.C. (Vereenigde Oost-Indische Compagnie) was tussen 1602 en 1799 de grootste en machtigste handelsonderneming ter wereld. Zij transporteerde kostbare goederen zoals kruiden, specerijen, zijde, koffie, katoen en tabak van Azië naar Nederland.
De V.O.C. bouwde vele schepen, waaronder de het vrachtschip ‘De Olifant’ in 1639. Sommige bronnen vermeldden de naam ‘De Witte Olifant’. In september 1639 verliet het schip de haven van Texel om langs Kaap de Goede Hoop te reizen naar haar uiteindelijke doel, Batavia, het huidige Jakarta, waar het op 16 maart 1640 binnenvoer.
Tot in lengte van dagen is deze handelsroute behouden gebleven om waardevolle tabak en andere grondstoffen van de Indonesische eilanden Java en Sumatra te verkrijgen.
Sigarenfabriek De Olifant heeft in haar geschiedenis de V.O.C. altijd hoog in het vaandel gehad. Je ziet dit terug in de diverse sigarenmodellen met namen die stammen uit die tijd. Zo was bijvoorbeeld Matelieff een strenge en onbevreesde kapitein in dienst van de V.O.C. 

Geschiedenis van ‘Tabaksfabriek De Olifant’

  • 1844       Tabaksfabriek De Olifant wordt in Harderwijk opgericht doorG. Goosen.

  • 1883        Weduwe H. Meulenkamp laat een nieuwe fabriek bouwen aan de Voorstraat 104 en legt daarvoor de eerste steen.  Dit is nu steeds nog de ingang van  De Olifant.

  • 1916        W. Fransen & Zn. neemt de fabriek van Weduwe Meulenkamp over en verplaatst zijn bedrijf aan de Koornmarkt naar de Voorstraat.
       
  • 1953        W. Fransen & Zn. neemt De Olifant over en brengt de fabriek vanuit Harderwijk naar Kampen.

  • 1965         W. Fransen & Zn. neemt  ‘De Eenhoorn, sinds 1815gevestigd in Zaltbommel, over.

  • 1983         De heer H.G. van der Sluis neemt W. Fransen & Zn. met alle merken en inboedel over.  Inmiddels bestreek de fabriek al 5 huisnummers, Voorstraat nr. 100 t/m 108.  In die tijd
                       werd er nog veel pruim-, pijp- en shagtabak gemaakt. De daarvoor gebruikte machines staan nog vol trots in de fabriek. In het bijzonder de ‘eestmachine’, een oude
                       tabaksdroogmachine uit het bouwjaar 1888, die sinds dat jaar al op deze plek staat.

  • 1986         De fabriek herstart de productie kwaliteitssigaren onder het merk ‘ Sigarenfabriek De Olifant ‘.

  • 1987          Het winkelpand aan de Oudestraat wordt aangekocht en omgebouwd tot een rustieke sigarenwinkel.

  • 1988          Groot feest ter ere van de eestmachine die al 100 jaar werkzaam is in het bedrijf.

    1997          Het grootste schilderij dat Kenne Grégoire ooit heeft gemaakt is afgerond, het beslaat een hele kamer in De Olifant.

  • 2001           De nieuwe tabakswet wordt ingevoerd. Sigarenfabriek De Olifant moet waarschuwingsstickers op de mooie cederhouten doosjes voeren. Alle vorm van reclame                          is                      verboden.

  • 2003           Oprichting van De Eenhoorn koffie en thee.

  • 2006            Roken op de werkplek is met ingang van 2006 verboden.

  • 2008            Rookverbod in de horeca.

  • 2010            De Olifant maakt naast de oude klassieke machines ook gebruik van bobine- machines.

  • 2010            Erfgoedprijs van Kampen – Zwolle toegekend gekregen.

  • 2012            Ondernemer van het jaar.

Tijdens een uitzending van 'de IJzeren eeuw' van de VPRO over Nederlandse geschiedenis in Indonesie werd ook aandacht besteed aan de tabaks industrie. Bekijk de video van de IJzeren eeuw, met beelden en verhalen uit Indonesie van waar de tabak vandaan komt en beelden uit Sigarenfabriek de Olifant in Kampen.

Klik hier om dit fragment te bekijken.

.

.